(+30) 210 3800670
Επικοινωνία

Συνέντευξη του δικηγόρου Δημητρίου Λυρίτση, μέλους του ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών στην εφημερίδα «Παρατηρητής της Θράκης» (25.11.2022) αναφορικά με το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα.


Η «ΩΡΟΛΟΓΙΑΚΗ ΒΟΜΒΑ» ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σε τι επίπεδα βρίσκεται σήμερα το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα, τι συμβαίνει με τους πλειστηριασμούς, τι ισχύει τελικά με τις νομιμοποιήσεις των funds στα οποία έχουν πουλήσει οι τράπεζες τα κόκκινα δάνεια και τι θα μπορούσε να γίνει για την διαχείριση του προβλήματος εξηγεί στον «ΠτΘ» ο δικηγόρος και μέλος του ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δημήτρης Λυρίτσης

«Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου που έχει γίνει στα ελληνικά χρονικά· 93 δις. ευρώ βρίσκονται σε χέρια αλλοδαπών εταιρειών»

Μόλις το 0,2% του «γιγάντιου» ιδιωτικού χρέους την Ελλάδα έχει μέχρι σήμερα ρυθμιστεί με χρήση του νέου εξωδικαστικού κανονισμού, την ώρα που εκατομμύρια Ελλήνων πολιτών, αγγίζουν τα 4,2 εκατ., έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές σε τράπεζες και φορείς του δημοσίου, ζώντας υπό τη συνεχή απειλή επιβολής μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης.

Και αν το πρόσφατο παράδειγμα της συνταξιούχου δημοσιογράφου κ. Κολοβού που είδε το φως της δημοσιότητας συγκεντρώνοντας δριμείες αντιδράσεις, αυτό αποτελεί μόλις ένα εκ των 50.000 περίπου πλειστηριασμών που είναι ήδη δημοσιευμένοι για το 2022.

Το ζήτημα των πλειστηριασμών και του ιδιωτικού χρέους αποτέλεσε πριν από λίγα εικοσιτετράωρα πεδίο διαμάχης και στα βουλευτικά έδρανα μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης με τον κ. Σταϊκούρα να αναγνωρίζει την διόγκωση του προβλήματος του ιδιωτικού χρέους που σήμερα στην Ελλάδα αγγίζει τα 270 εκατ. ευρώ.

Την ώρα που οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες συνηγορούν όπως εξήγησε μιλώντας στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» ο δικηγόρος και μέλος του ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών κ. Δημήτρης Λυρίτσης, στη δημιουργία μιας «νέας γενιάς» κόκκινων δανείων που θα γιγαντώσει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα, αν δεν υπάρξουν μέτρα ανάσχεσης όπως η πρόταση που επεξεργάζονται και μελετούν οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας για τη δημιουργία ενός συνεκτικού και κυρίως υλοποιήσιμου πλαισίου ρύθμισης χρεών, συμπεριλαμβανομένης της απολεσθείσας προστασίας της πρώτης κατοικίας, όχι μόνο για τους ευάλωτους πολίτες αλλά συνολικά και για τη μεσαία τάξη που πλήττεται.

Σε τι επίπεδα βρίσκεται και πώς διαρθρώνεται σήμερα το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα, τι συμβαίνει και τι αναμένεται να συμβεί με τους πλειστηριασμούς και τι ισχύει τελικά με τις νομιμοποιήσεις των funds στα οποία έχουν πουλήσει οι τράπεζες τα κόκκινα δάνεια για πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης είναι κάποια μόλις από τα ερωτήματα που απάντησε στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» ο κ.Λυρίτσης.

Ο λόγος στον ίδιο…

«Στα 270 δις σήμερα το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα»

ΠτΘ: κ.Λυρίτση  οι πλειστηριασμοί αφορούν μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού, δεδομένου ότι και με βάση την πρόσφατη παραδοχή του κ.Σταϊκούρα από το βήμα της Βουλής το ιδιωτικό χρέος παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων, και συνολικά της ελληνικής οικονομίας…

Δ.Λ.: Η «ωρολογιακή βόμβα» στα θεμέλια της κοινωνίας και της οικονομίας που ονομάζεται ιδιωτικό χρέος, ήρθε τον τελευταίο καιρό στο προσκήνιο με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Αρχικά με αφορμή την υπόθεση του βουλευτή Πάτση και την εξαγορά κόκκινων δανείων σε «τιμή ευκαιρίας» και με το προχθεσινό περιστατικό που αφορούσε στην προσπάθεια έξωσης της δημοσιογράφου κ. Κολοβού παρακολουθώντας όλοι στις εικόνες της τηλεόρασης τα γεγονότα που συνέβησαν. Η πραγματικότητα έχει ως εξής, στη χώρα σήμερα έχουμε 270 δις. ευρώ ιδιωτικό χρέος διαρθρωμένο ως εξής: 18 δις στις τράπεζες, 93 δις στα funds ή αλλιώς τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, 113 δις στην εφορεία και 46 δις στα ασφαλιστικά ταμεία. Ταυτόχρονα 4,2 εκατ. πρόσωπα έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, 1εκατ. τραπεζικοί λογαριασμοί είναι κατασχεμένοι και 50.000 περίπου πλειστηριασμοί είναι ήδη δημοσιευμένοι για το έτος 2022 στις σελίδες δικαστικών δημοσιεύσεων.

«Αναμένουμε το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα τη δημιουργία μιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων»

Προ ολίγων ημερών η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσίευσε την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για τον μήνα Νοέμβριο 2022, στην οποία αναφέρει ότι αναμένουμε στο επόμενο  χρονικό διάστημα τη δημιουργία μιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων, μη εξυπηρετούμενων δανείων, γεγονός που οφείλεται σε δυο παράγοντες. Αφ’ ενός στην αύξηση του κόστους ζωής, στην ακρίβεια και τις πληθωριστικές πιέσεις που νιώθουν στους προϋπολογισμούς τους τα νοικοκυριά, και αφ’ ετέρου στη μεγάλη αύξηση των επιτοκίων της εξυπηρέτησης των δανείων που έρχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Με λίγα λόγια έρχεται η Τράπεζα της Ελλάδος και λέει ότι όλο το προηγούμενο διάστημα δεν καταφέραμε να τιθασεύουμε το γιγαντιαίο πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους και αναμένουμε αυτό να μεγεθυνθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα. Αυτή είναι η πραγματικότητα, ταυτόχρονα με την κατάσταση που βιώνουμε και η οποία είναι ότι έχει αφαιρεθεί από τους οφειλέτες κάθε προστατευτική διάταξη που στο παρελθόν ήταν σε ισχύ για την προστασία της πρώτης τους κατοικίας. Δεν υπάρχει πια «Νόμος Κατσέλη», υπό την έννοια ότι δεν μπορούν να υποβληθούν νέες αιτήσεις προστασίας της πρώτης κατοικίας, και το προστατευτικό αυτό πλαίσιο δεν υποκαταστάθηκε με ένα άλλο νομοθέτημα. Έχουμε έναν εξωδικαστικό κανονισμό, μια διαδικασία ηλεκτρονικής συλλογικής ρύθμισης των χρεών ο οποίος δεν πηγαίνει καθόλου καλά, γεγονός που αποδεικνύεται από το ότι με αυτήν την διαδικασία έχει ρυθμιστεί μέχρι σήμερα μόλις το 0,2 % του ιδιωτικού χρέους. Στο νέο δε πτωχευτικό κώδικα στη χώρα, πτώχευση σημαίνει ρευστοποίηση, εκκαθάριση Ενεργητικού-Παθητικού, χωρίς διατάξεις προστασίας πρώτης κατοικίας, και ταυτόχρονα έχουμε και ένα Δίκαιο Αναγκαστικής Εκτέλεσης, που αφορά τους πλειστηριασμούς, ένα Δίκαιο δηλαδή που απλοποιεί τις διαδικασίες και οδηγούμαστε σε fast track διαδικασίες πλειστηριασμών. Και τέλος έρχεται το ελληνικό δημόσιο με το περίφημο σχέδιο «Ηρακλής» να ανακεφαλαιοποιήσει εμμέσως για τέταρτη φορά το χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθότι έχουν ήδη χορηγηθεί 19 δις ευρώ εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου, προκειμένου να υλοποιηθεί το πρόγραμμα μεταφοράς του τραπεζικού κόκκινου, μη εξυπηρετούμενου χρέους, από τις τράπεζες στα funds που εδρεύουν στην αλλοδαπή.

«Αποφάσεις του Αρείου Πάγου εξοπλίζουν τους οφειλέτες με ένα δικονομικό όπλο, ώστε να ανασχέσουν την επιθετικότητα που έρχεται με τους πλειστηριασμούς»

ΠτΘ: Πριν από λίγες μέρες είχαμε και μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση από τον Άρειο Πάγο, που αφορά ακριβώς σε αυτά τα funds, στα οποία έχουν πουλήσει οι τράπεζες τα κόκκινα δάνεια, σύμφωνα με την οποία ωστόσο δεν νομιμοποιούνται ενεργητικώς να ασκήσουν οποιαδήποτε πράξη, προφανώς ούτε πλειστηριασμού ή αναγκαστικής κατάσχεσης. Δεν αποτελεί αυτό εργαλείο προστασίας για τους πολίτες;

Δ.Λ.: Έχουμε τρεις αποφάσεις τμήματος του Αρείου Πάγου πλέον, που έρχεται και βάζει έναν φραγμό στους πλειστηριασμούς που διενεργούνται από τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, στο πλαίσιο των τιτλοποιήσεων των απαιτήσεων που έχουν γίνει. Βέβαια υπάρχει και αντίθετη νομολογία, προγενέστερη αυτών των αποφάσεων, γι’ αυτόν τον λόγο,  και η υπόθεση έχει παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, η οποία συνέρχεται στις 26 Ιανουαρίου, προκειμένου να ρυθμίσει οριστικά αυτό το θέμα. Σε αυτό πλαίσιο και οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας έχουμε λάβει απόφαση μέσω της συντονιστικής των προέδρων της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων, να παραστούμε ως έχουμε δικαίωμα σε αυτή τη δίκη, υπέρ των οφειλετών και υπέρ των επιχειρημάτων που λένε ότι  πράγματι δεν δικαιούνται οι Servicers, που έχουν τιτλοποιήσει τις απαιτήσεις στα δάνεια με βάση το νόμο του 2003 να διενεργήσουν Πράξη Αναγκαστικής Εκτέλεσης. Οι αποφάσεις αυτές του Αρείου Πάγου πράγματι για αυτό το χρονικό διάστημα εξοπλίζουν τους οφειλέτες με ένα δικονομικό όπλο, ώστε να μπορέσουν να ανασχέσουν την επιθετικότητα που έρχεται με τους πλειστηριασμούς. Θα πρέπει βέβαια κατά μόνας να προσφύγουν στα δικαστήρια και να ασκήσουν ανακοπή. Αυτά είναι τα δικονομικά όπλα που έχουν σήμερα οι οφειλέτες. Εμείς, ο δικηγορικός κόσμος δηλαδή, μιλούμε για κάτι ευρύτερο, την ανάγκη θέσπισης ενός συνεκτικού και σοβαρού πλαισίου ρύθμισης χρεών και προστασίας πρώτης κατοικίας, όχι μόνο των ευάλωτων, αλλά και  της μεσαίας οικονομικής διαστρωμάτωσης, γιατί έχουμε ένα ογκώδες ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα, ένα ποσοστό του 70% περίπου – μέγεθος πρωτόγνωρο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα-. Έχουμε δηλαδή την επένδυση του πλούτου που παρήχθη από τους πολίτες τα προηγούμενα χρόνια στην ακίνητη περιουσία, η οποία σήμερα κινδυνεύει και αναδιανέμεται με έναν βίαιο τρόπο.

«Οι πλειστηριασμοί μέτρο αναποτελεσματικό αν ο στόχος είναι η απομείωση του ιδιωτικού χρέους»

ΠτΘ: Η θέση αυτή ενισχύεται και από το γεγονός της «αναποτελεσματικότητας» των πλειστηριασμών, καθώς σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση για την πρώτη αξιολόγηση της μεταμνημονιακής εποπτείας, ενώ ο αριθμός των πλειστηριασμών αυξάνεται, τελικά μόλις 2 στα 10 ακίνητα τα οποία βγαίνουν σε πλειστηριασμό από τράπεζες ή από τα Servicers, καταλήγουν σε χέρια τρίτου…

Δ.Λ.: Αν ο σκοπός είναι η απομείωση του μη εξυπηρετούμενου χρέους να έρθει μέσω των πλειστηριασμών, είναι ένα μέτρο αναποτελεσματικό. Δεν πρόκειται και δεν έχει δουλέψει όλη αυτή την περίοδο. Η λύση του προβλήματος του ιδιωτικού χρέους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν πρέπει όμως στις πολιτικές επιλογές οι  οποίες γίνονται, να υπάρχει μια μονομέρεια. Θα πρέπει να εξισορροπηθούν αντιτιθέμενα συμφέροντα. Αφ’ ενός η ευστάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αφ’ ετέρου όμως το κοινωνικό ζήτημα της λαϊκής κατοικίας, της στέγης, και την ανάγκη μιας αντικειμενικής ρύθμισης για οφειλές τις οποίες φτάσανε οι πολίτες, όχι από δική τους υπαιτιότητα. Μην ξεχνάμε ότι περάσαμε 10-12 χρόνια μνημονίων, τα οποία επέφεραν σοβαρή συρρίκνωση του εισοδήματος. Απομειώθηκε το ΑΕΠ της χώρα κατά 25%, είχαμε τερατώδη ποσοστά ανεργίας και φυσικά οι πολίτες και η ιδιωτική οικονομία δεν έχουμε επανέλθει οικονομικά στα προ μνημονίου επίπεδα για να έχουμε σήμερα την απαίτηση να εξυπηρετηθούν τα δάνεια και οι οφειλές με βάση το πώς ήταν η οικονομία πριν από τα μνημόνια. Υπ’ αυτή την έννοια, το «οπλοστάσιό» μας, και με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες, είχε τρεις άξονες, βάσει των οποίων θα μπορούσε  να απομειωθεί το ιδιωτικό χρέος. Γενναίες σοβαρές ρυθμίσεις με πρωτοβουλία των πιστωτών, ακολούθως τη δυνατότητα στον οφειλέτη να αγοράσει αυτός την απαίτηση στο χρέος που πουλήθηκε ή που πουλιέται σήμερα σε ένα fund σε χαμηλή τιμή, και τρίτον, τη δημιουργία μιας τράπεζας στην οποία θα μπορούσε να σωρευτεί το ιδιωτικό χρέος και να αναλάβει αυτή εξ  ολοκλήρου με ειδικές ρυθμίσεις, να απομειώσει το ιδιωτικό χρέος. Δυστυχώς είχαμε αναποτελεσματικότητα η οποία όλη αυτή την περίοδο  έχει αποτυπωθεί στα νούμερα. Ενώ χάνονται ακίνητα σε πλειστηριασμούς, ενώ σπεύδουν να κάνουν πλειστηριασμούς, ταυτόχρονα το ιδιωτικό χρέος μεγαλώνει, δεν μειώνεται.

«Οι τράπεζες σώθηκαν με λεφτά των Ελλήνων πολιτών, αλλά ταυτόχρονα δεν επιτέλεσαν την κοινωνική υποχρέωση που είχανε με βάση αυτή τη διάσωση»

ΠτΘ: Βλέπουμε επίσης και πόσο λάθος είναι το ότι δεν έγινε εθνικοποίηση των τραπεζών όταν «σώθηκαν» με τα μνημόνια που υπέγραψε το ελληνικό κράτος. Φέτος οι συστημικές τράπεζες θα εμφανίσουν 4 δις ευρώ κέρδη. Εάν το κράτος ήταν μεγαλομέτοχος σε αυτά δεν θα πηγαίνανε τα κέρδη σε διανομές μερισμάτων,  θα μπορούσε να υπάρχει μια “bad bank” που θα μπορούσε σταδιακά να αποσβεστεί το ιδιωτικό χρέος. Γιατί ούτως ή άλλως οι τράπεζες σώθηκαν με λεφτά τα οποία χρεώθηκε το ελληνικό κράτος.

Δ.Λ.: Οι τράπεζες σώθηκαν με λεφτά των Ελλήνων πολιτών, αλλά ταυτόχρονα δεν επιτέλεσαν σε δεύτερο στάδιο, την κοινωνική υποχρέωση που είχανε με βάση αυτή τη διάσωση. Σήμερα, όταν έχουμε 93 δις ευρώ στα χέρια αλλοδαπών εταιρειών, αντιλαμβάνεστε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου που έχει γίνει στα ελληνικά χρονικά. Τα χρήματα τα οποία εισπράττονται από τους πλειστηριασμούς, καταλήγουν σε τραπεζικούς λογαριασμούς της αλλοδαπής, σε εταιρείες που εδρεύουν στην αλλοδαπή. Έχουμε δε πουλήσει τα δάνεια, άρα και τις εξασφαλίσεις αυτών των δανείων. Οι  υποθήκες δηλαδή που υπάρχουν στα ακίνητα, έχουν δοθεί σε αυτές τις εταιρείες της αλλοδαπής, έχουν γίνει τιτλοποιήσεις αυτών των απαιτήσεων, δηλαδή έχουν εκδοθεί ομόλογα, τα οποία ομόλογα μεταπωλούνται στη δευτερογενή αγορά. Με λίγα λόγια τα σπίτια, τα ακίνητα αυτών των ανθρώπων, σήμερα χρησιμοποιούνται με έναν κερδοσκοπικό σκοπό, σε ξένες αγορές. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν δόθηκε η περίφημη προτεραιότητα – εν αντιθέσει με την Κύπρο όπου δόθηκε – στον οφειλέτη να αγοράσει το δάνειό του, πριν αυτό πουληθεί στην τιμή που θα πωλούνταν, γιατί έτσι θα στερούνταν αυτή η δυνατότητα. Το πρόβλημα της αύξησης των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι πανευρωπαϊκό. Η Ισπανία χθες δημοσίευσε δέσμη μέτρων προκειμένου να μην έχει νέα γενιά κόκκινων δανείων. Σε αυτό το πλαίσιο αποφασίστηκε για εισοδήματα μέχρι 30.000 ευρώ ετησίως, η πλήρης επιχορήγηση της αύξησης του επιτοκίου από το ισπανικό δημόσιο. Μέτρα τα οποία πρέπει να δούμε και εδώ στην Ελλάδα, γιατί έχουμε ήδη τον «ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο», δεν μπορούμε να αυξήσουμε κι άλλο το ιδιωτικό χρέος.

«Το θέμα απαιτεί πολιτικές αποφάσεις και υπό την έννοια αυτή πρέπει να αποφασίσουμε με ποιους είμαστε σε αυτή τη διαδρομή»

ΠτΘ: Άρα κρίνοντας με βάση το τελευταίο παράδειγμα της Ισπανίας, είναι τελικά πολιτική η απόφαση να ανακοπεί η αύξηση του ιδιωτικού χρέους και κυρίως να ανακοπεί το κύμα των πλειστηριασμών;

Δ.Λ.: Το πρόβλημα είναι κατά βάση πολιτικό, άρα θέλει πολιτικές αποφάσεις. Πρέπει να αποφασίσουμε με ποιους είμαστε σε αυτή τη διαδρομή. Οι δικηγορικοί σύλλογοι  θα προτείνουμε το επόμενο διάστημα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θα αφορά τη ρύθμιση χρεών και την προστασία της πρώτης κατοικίας, σχέδιο που ήδη επεξεργαζόμαστε. Προσωπικά. νομίζω ότι πρέπει όλοι να καθίσουν γύρω από ένα τραπέζι γιατί είναι μείζον θέμα που αφορά όχι μόνο την κοινωνία, αλλά και την οικονομία της χώρας.

 

Πηγή : www.paratiritis-news.gr [ https://www.paratiritis-news.gr/koinonia/i-orologiaki-vomva-tou-idiotikou-chreous-stin-ellada/ ]

Πρόσφατα άρθρα

Αρχείο

GDPR

  • Cookies
  • Απαραίτητα cookies

Cookies

Απαραίτητα cookies